تا کنون هزاران سکه باستانی امپراتوری های ساسانی و خلفای حاکم بر منطقه ایران و افغانستان در جزیره گوتلند سوئد کشف شده است. اما ارتباط ایران و سوئد در چه حد بوده و چطور این سکه ها سر از این سوی دنیا در آورده اند؟
جزیره گوتلند به آثار باستانی و گنجینه های بسیاری که در ان کشف شده معروف است. بخشی از موزه شهر ویسبی در جزیره گوتلند، به گنجینه هایی که در این منطقه یافت شده اختصاص دارد و در میان یافته های بسیاری که در انجا به نمایش گذاشته شده است، تعداد زیادی سکه و قطعات زیادی ابزار و سفال هایی که از ایران باستان به سوئد امده اند جلب توجه می کند.
استاد دانشگاه تاریخ استکهلم در گفتگو با بخش فارسی رادیو سوئد از تاریخچه این جزیره و ارتباط ایرانیان باستان با وایکینگ های سوئدی می گوید. وی می گوید: وایکینگها با استفاده از قایق های سبک می توانستند از طریق رودهای دانوب و ولگا خود را به دریای خزر برسانند و از آن طریق با بازرگانان محدوده ایران باستان داد و ستد کنند.
اما این داد و ستد ها الزاما در زمان حکومت ساسانیان رخ نداده است، بلکه سالها بعد و در زمان پس از ورود اسلام به این مناطق برقرار شده است. استاد تاریخ دانشگاه استکهلم میگوید: گمان میرود که وایکینگهای شرق سوئ برای خرید پوست حیوانات و همینطور خرید و فروش برده، از طریق روسیه به سمت دریای خزر می امدند و در طول مسیر ایستگاه هایی داشتند که نام برخی از آنها تا امروز با کمی تغییر پابرجاست.
بیشتر سکه هایی که در گوتلند کشف شده است از جنس نقره هستند. نقره ای که بخشی از آن در خراسان باستان استخراج می شده است. این استا تاریخ می گوید: منابع نقره بسیاری عمدتا در خراسان باستان وجود داشته که اکنون چیزی از آن باقی نمانده است. برخی تاریخدانان معتقدند که پایان یافتن این منابع موجب شد تا دوران درخشان خراسان قدیم نیز رو به افول بگذارد.
وی توضیح می دهد که بخشی از این نقره ها در اروپا آب شدند و ناپدید شدند و برخی دیگر نیز به ورت گنج در خاک جای گرفتند. وی می گوید: منطقه اسکاندیناوی در آن دوران نظام مالی مانند ایران و کشور های اطرافش برخوردار نبوده است و به همین دلیل سکه های نقره کاربردی جز به عنوان زیور آلات نداشته است و عمدتا به صورت گنجینه در دل خاک مخفی شده است و امروز توسط مردم محلی کشف می شود.
روزنامه افتونبلادت در مقاله ای که ده سال پیش منتشر کرده است می نویسد که تاکنون نزدیک به هشتاد هزار سکه مربوط به فلات ایران و کشور های عربی همسایه اش در گوتلند کشف شده است و از این لحاظ بیشترین مقدار از این نوع گنجینه در اروپا، در این منطقه است.